- зеңбірек
- (Пушка)
жер үсті (су үсті) нысаналары бойынша төсей ату немесе әуе нысаналары (зениттік зеңбірек) бойынша атуға арналған артиллериялық қару. З-тердің (40—80 калибрлі) ұңғысы ұзын және снарядта-рының бастапқы жылдамдығы (700 м/с-тан жоғары) шапшаң болады. Әдетте, оларда ауыспалы заряд болмайды. Ату қашықтығы бойынша З-тер артиллериялық қарулардың барлық түрлерінен (келте зеңбірек, тапал зеңбірек, минаатарлар) басым түседі. Бірақ олармен салыстырғанда калибрі бірдей болса да, З. ең ауыры болып келеді, себебі, оның ұзын ұңғысы және атыс кезіндегі үлкен кері итеру күші берік және қомақты лафеттерді қажет етеді. Калибрі бойынша З-тер кіші калибрлі (75 мм-ге дейін), орта калибрлі (76—130 мм) және ірі калибрлі (130 мм-ден жоғары) болып бөлінеді. Жылжу тәсілі және құрылысы бойынша З-тер сүйремелі, өздігінен жүретін, сонымен қатар тасы-малдаушыға (танк, ұшақ, кеме) орнатылған болып келеді. Танкіге қарсы зениттік, танкілік, авиациялық, кемелік және жағалық артиллерияда тек қана зеңбіректер қолданылады. З-тің ұрыс толымдық құрамына: жарықшақты, фугасты, жарықшақты-фугасты, сауыт бұзғыш, кіші калибрлі, фугасты-сауыт бұзғыш, кумулятивті, өртегіш, түтіндеткіш, жарықтандыру және басқа снарядтар кіреді. Атыс қашықтығын өсіру үшін белсенді реактивті снарядтар қолданылады.
Казахский толковый терминологический словарь по военному делу. — Мектеп.